ความพิเศษของการผ่าตัดขากรรไกร เลื่อนขากรรไกร ศัลยกรรมขากรรไกร ที่ EU
ปัญหาขากรรไกรนอกจากจะมีปัญหาในเรื่องของการสบฟันความลำบากในการขบเคี้ยวอาหารแล้ว ยังมีความผิดปกติของใบหน้าอีกด้วย เช่น มีใบหน้าเบี้ยวเอียง มีลักษณะคางยื่น ปากอูม ทำให้คนไข้หลายๆคนเกิดความไม่มั่นใจ แต่ที่ EU Maxillofacial surgery ศูนย์ศัลยกรรมเฉพาะทางด้านโครงหน้าและขากรรไกร สามารถแก้ไขปัญหาเหล่านั้นได้ด้วยการ ผ่าตัดขากรรไกร โดยศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญแบบเฉพาะทาง เพื่อช่วยรักษาความผิดปกติให้คนไข้ได้กลับมามีความมั่นใจและใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ
จุดเด่นของการทำศัลยกรรมผ่าตัดขากรรไกร ของ EU
- ผ่าตัดกับโรงพยาบาลเฉพาะทางด้านกระดูกโครงหน้าและขากรรไกร
- ผ่าตัดแก้ไขความผิดปกติของขากรรไกรก่อนแล้วจัดฟันทีหลัง
- วิสัญญีแพทย์ 1:1 ในการร่วมผ่าตัด เพราะเราคำนึงถึงความปลอดภัยของคนไข้เป็นอันดับแรก
- EU ใส่ใจความสวยของคนไข้ทุกองค์ศา สวยแม้กระทั่งรูปเอ็กซเรย์กระดูก
- เราทราบและเข้าใจถึงโครงสร้างของกระดูกใบหน้าเป็นอย่างดีนั่นเอง
- นอกจากการผ่าตัดศัลยกรรมขากรรไกรที่เป็นการแก้ไขตำแหน่งกระดูกเพื่อให้ฟันสบกัน แล้วเรา ยังสามารถ แก้ไขในส่วนของ กระดูกใบหน้าที่ไม่สมดุลทำให้โครงหน้าสวยขึ้นไปพร้อมๆกันได้อีกด้วย
- ทำการผ่าตัดโดยศัลยแพทย์เฉพาะทาง ที่มากด้วยประสบการณ์
- เป็นโรงพยาบาลที่ได้รับความนิยมจากทั้งคนเกาหลี และต่างชาติ
- ไม่มีสายเดนเลือดหลังการผ่าตัด
- โรงพยาบาล EU เราให้ความสำคัญในการให้คำปรึกษา และ การตรวจเช็คร่างกายอย่างละเอียด ก่อนการผ่าตัด
ลักษณะของปัญหาขากรรไกร
- มีลักษณะคางยื่นมากผิดปกติ
- มีลักษณะใบหน้าไม่เท่ากันอย่างเห็นได้ชัด
- ใบหน้ามีลักษณะยาวผิดปกิ
- มีลักษณะคางสั้นกว่าปกติ
- มีลักษณะปากยื่น, เหงือกยื่น, ปากอูม
วิธีผ่าตัดขากรรไกร แบ่งเป็น 2 วิธี
1. แบบดั้งเดิม (Conventional approach) (จัดฟัน->ผ่าตัด->จัดฟัน)
คือ การจัดฟันก่อน โดยช่วงนี้ มักใช้ระยะเวลาประมาณ 18 เดือน จากนั้นจึงผ่าตัดขากรรไกร และ จัดฟันต่อหลังจากผ่าตัดขากรรไกร ต่ออีกประมาณ 6 เดือน
2. แบบผ่าตัดก่อนจัดฟัน (Surgery-first approach)
วิธีนี้เป็นรูปแบบการรักษาที่เริ่มนิยมในปัจจุบัน เนื่องจากวิธีดั้งดิม มีข้อจำกัดในเรื่องระยะเวลาการรักษาที่ค่อนข้างนาน และ ในบางระยะของการรักษาผู้ป่วย (ก่อนผ่าตัดขากรรไกร) ผู้ป่วยจะมีการสบฟัน และ ใบหน้าที่ดูผิดปกติรุนแรงขึ้น ซึ่งเป็นลักษณะที่ไม่พึงประสงค์ของคนไข้
ข้อดีของการรักษาแบบผ่าตัดขากรรไกร ก่อนจัดฟันทีหลัง
- ลดระยะเวลาการรักษาได้ประมาณ 12-18 เดือน เนื่องจากไม่มีระยะเวลาจัดฟันก่อนผ่าตัดขากรรไกร
- แก้ไขความผิดปกติของใบหน้าและขากรรไกรได้ตั้งแต่เริ่มแรกของการรักษา รวมถึงไม่มีระยะที่ทำให้ใบหน้าหรือการสบฟันที่ผิดปกติรุนแรงกว่าเดิม
- การจัดฟันสามารถเคลื่อนฟันได้ไวขึ้น ภายหลังจากการผ่าตัด (Regional accerlatory phenomenon)
- หากมีการคืนตัวกลับของกระดูกขากรรไกรจากการผ่าตัด สามารถแก้ไขในระหว่างการรักษาจัดฟัน
ปัญหาก่อนการผ่าตัดขากรรไกร
ก่อนการทำศัลยกรรมคนไข้มีปัญหาของการสบฟันที่ผิดปกติ ปากบนมีลักษณะอูม และคางยื่น ทำให้ใบหน้าขาดความมีมิติ นอกจากความผิดปกติของการสบปันแล้วคนไข้ยังมีความกังวลของใบหน้าที่ไม่สมดุลกันอีกด้วย
ปกติแล้วการผ่าตัดขากรรไกร มักทำร่วมกับการผ่าตัดวีไลน์ เพื่อเป็นการปรับโครงหน้าให้เรียวขึ้นด้วย เนื่องจากการ ผ่าตัดขากรรไกร เป็นการแก้ไขฟังก์ชั่นการใช้งานของช่วงฟันและแก้ปัญหาหน้าเบี้ยวเท่านั้น นั่นจึงไม่ได้ส่งผลทำให้ใบหน้าช่วงกรามและคางเรียว ดังนั้น! คุณหมอจึงแนะนำคนไข้ให้ผ่าตัดร่วมกับวีไลน์ เพราะนอกจากจะแก้ไขปัญหาของใบหน้าได้แล้ว การตัดกรามวีไลน์นี่เองที่ทำให้ใบหน้าเรียวสมส่วนมากยิ่งขึ้น
ปรับโครงหน้า 3 มิติ คือ
- ลดโหนกแก้ม 45 องศา โดยการใช้เทคนิคการผ่าตัดแบบตัว L
- วีไลน์ (ตัดกราม+เลื่อนคาง) คือ การทำศัลยกรรมกระดูกบริเวณกราม โดยการตัดกระดูกกรามที่เป็นส่วนเกินออกไป และตะไบกระดูกกรามให้เรียบเนียน
- เลื่อนคาง ทำโดยการตัดกระดูกคางเป็นรูปตัว T แล้วเอากระดูกส่วนกลางออก หลังจากนั้นเลื่อนกระดูกทั้ง 2 ข้างมาชิดกันแล้วยึดติดด้วยสกรู
- ผ่าตัดแก้ไขขากรรไกร บน และ ล่าง
พัฒนาการผ่าตัดแก้ไขขากรรไกร ก่อนการจัดฟัน
รูปภาพก่อนผ่าตัด
หลังออกการผ่าตัดจากห้องผ่าตัด 1 วัน
หลังการผ่าตัดวันที่ 7
วันที่ 14 หลังการผ่าตัด
1 เดือนหลังการผ่าตัด
3 เดือน หลังการผ่าตัด
7 เดือน หลังการผ่าตัด
สำหรับเคสที่ผ่าตัดขากรรไกรที่เกาหลี แล้วต้องการกลับมาจัดฟันต่อที่ไทยมีแผนการรักษาดังนี้ค่ะ
- ปรึกษาศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการผ่าตัดโครงหน้าและขากรรไกร
- ปรึกษาทันตแพทย์ที่ไทย (คุณหมอจัดฟันเพื่อการผ่าตัดขากรรไกร)
- ทีมงานผู้ดูแลจะประสานงานการวางผ่านผ่าตัดร่วมกันของคุณหมอจัดฟันของไทยและคุณหมอผ่าตัดของเกาหลี
- หลังากที่คุณหมอวางแผนร่วมกัน คุณหมอจัดฟันจะส่งรายละเอียดการรักษาให้กับศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัด พร้อมทั้งให้คนไข้เคลียช่องปากและติดเครื่องมือก่อนเดินทาง
- ทันตแพทย์จะมอบ Splint (อุปกรณ์ที่ใช้รองฟันมนการผ่าตัด) ให้กับคนไข้เพื่อใช้ในการผ่าตัดที่เกาหลี
- หลังจากการผ่าตัดเรียบร้อย 2 สัปดาห์ หรือ 1 เดือน คนไข้ต้องกลับมาพบทันตแพทย์เพื่อให้คุณหมอจัดฟันต่อให้เสร็จ
6 ขั้นตอนการดูแลตัวเองหลังการผ่าตัดขากรรไกร
- ประคบเย็นในช่วง 2 – 3 วันแรก เพื่อให้เลือดภายในหยุดไหล
- เริ่มประคบอุ่นในช่วงวันที่ 3 – 4 วัน เพื่อช่วยลดอาการบวม
- ระยะเวลา 1 สัปดาห์แรกหลังการผ่าตัดให้รัดหน้าตลอดเวลา เพื่อป้องกันแก้มห้อย
- บ้วนปากบ่อยๆ เพื่อรักษาความสะอาดในช่องปาก ป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก
- งดการเคี้ยวของแข็ง ของเหนียว ให้ทานอาหารอ่อนๆ
- หลังการผ่าตัด 1 – 2 เดือนจึงจะสามารถออกกำลังกายได้ปกติ
ข้อจำกัดและข้อควรรู้ของการรักษาโดยการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร
- ต้องมีข้อมูลคนไข้ที่ ครบถ้วน เพื่อการรักษาที่แม่นยำ และวางแผนการรักษาที่ถูกต้อง
- ต้องทำโดยแพทย์เฉพาะทางที่มีความเชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดขากรรไกรและหมอจัดฟันเพื่อผ่าขากรรไกร
- คนไข้ต้องมีวินัย ในการมาพบแพทย์ตามนัดและรักษาดูแลความสะอาดในช่องปากอย่างดี
- หากมีความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร (TMDs) เช่นมีเสียง “คลิ๊ก” ที่หน้าหู เวลาอ้าปาก-หุบปาก อาจจำเป็นต้องรับการรักษาข้อต่อขากรรไกรก่อน
- คนไข้ควรมีอายุ 18 ปีขึ้นไปเพราะ กระดูกขากรรไกรเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว
- ผบการรักษาขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล ซึ่งอาจได้รับผลการรักษาที่แตกต่างกัน
- ความเสี่ยง ผลข้างเคียงภายหลังจากการผ่าตัด คือมีอาการบวม หรือฟกช้ำในช่วง 3 วันแรกหลังจากการผ่าตัด หรืออ้าปากได้จำกัด และมีอาการชาบริเวณแก้มหรือคาง ซึ่งอาจต้องปรึกษากับหมอผู้ทำการผ่าตัดก่อน
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวการผ่าตัดขากรรไกร
Q : ผ่าตัดขากรรไกร ก่อนจัดฟันได้ไหม ?
A : สามารถทำได้ค่ะ การผ่าตัดขากรรไกรก่อนจัดฟ้นเป็นวิธีแบบใหม่ที่เกิดขึ้นในประเทศเกาหลี แต่ไม่ใช่ทุกคนจะสามารถรับการรักษาแบบนี้ได้ ต้องขึ้นอยู่กับดุลพินิจของศัลยแพทย์ผ่าตัด ทั้งทีมหมอศัลยกรรมและทีมทันตแพทย์
Q : หลังการผ่าตัดขากรรไกรต้องจัดฟันนานแค่ไหน
A : ผ่าตัดขากรรไกรก่อนจัดฟันทีหลังใช้ระยะเวลาการจัดฟันหลังการผ่าตัดไม่เกิน 1 ปีค่ะ
Q : ใครบ้างที่ควรผ่าตัดขากรรไกร ?
A : คนที่มีปัญหาในการสบฟัน อย่างเห็นได้ชัดการผ่าตัดจะทำให้การสบฟันดีขึ้น (หลังผ่าตัดคนไข้ต้องมีการจัดฟันร่วมด้วย)
Q : การผ่าตัดขากรรไกร เจ็บไหม ?
A : ในระหว่างการผ่าตัด แพทย์จะทำการวางยาสลบคนไข้ก่อน ทำให้คนไข้ไม่รู้สึกเจ็บ ในระหว่างที่แพทย์ทำการผ่าตัด และ เมื่อผ่าตัดเรียบร้อยแล้วแพทย์จะให้ยาเพื่อลดอาการเจ็บปวดหลังการผ่าตัด (คนไข้ไม่ต้องกังวลค่ะ)
Q : จำเป็นต้องผ่าขากรรไกรบน ล่าง พร้อมกันไหม ?
A : โดยปกติแล้วคนไข้จะต้องพบแพทย์เพื่อปรึกษาปัญหาก่อน การผ่าตัดขึ้นอยู่กับความเหมาะสมและความเห็นของแพทย์
Q : ผ่าตัดขากรรไกร พักฟื้นกี่วัน
A :
- หลังการผ่าตัดขากรรไกรคนไข้ต้องนอนโรงพยาบาลอย่างน้อย 2 คืน
- พักฟื้นอยู่ที่เกาหลีอย่างน้อย 2-3 สัปดาห์ แล้ว 1 เดือนกลับมาติดตามอาการหลังการผ่าตัดอีกครั้ง
Q : จะต้องใส่เวเฟอร์ถึงเมื่อไหร่?
A :
โดยปกติจะต้องใส่เวเฟอร์ทันทีหลังผ่าตัด จนถึงเมื่อเริ่มจัดฟัน (แม้ว่าบางเคสไม่จำเป็นต้องจัดฟันก็ต้องใส่) บางเคสอาจใส่หลังจากจัดฟันเสร็จอีก 1-2 เดือนต่ออีกก็ได้ ระหว่างที่นอนโรงพยาบาล คุณหมอจะใส่ไว้ให้ตลอดเวลา วันสุดท้ายหลังออกจากโรงพยาบาล คนไข้จำเป็นต้องคอยดูกระจกและฝึกใส่เวเฟอร์ด้วยตนเอง หลังจากผ่าตัด2อาทิตย์ แม้จะสามารถใส่ๆถอดๆเวเฟอร์ได้ แต่คนไข้ควรที่จะใส่ไว้ตลอดและถอดเมื่อรับประทานอาหาร
Q : หลังจากศัลยกรรมขากรรไกรแล้วจะต้องมาโรงพยาบาลบ่อยแค่ไหน
A :
หลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้ว 1 อาทิตย์ 2อาทิตย์ และ1เดือน (ระยะเวลาอาจจะแตกต่างกันอีก 2-3วันแล้วแต่วิธีการผ่าตัด IVROและ SSRO) ที่โรงพยาบาลขากรรไกรและโครงหน้าอียู หลังจากผ่าตัดแล้ว เรามีการทำเลเซอร์ให้เพื่อการพักฟื้นที่ไวยิ่งขึ้นรวมถึงลดบวมหลังการผ่าตัด บริการโปรแกรมเลเซอร์ให้เป็นเวลา2-4 สัปดาห์หลังการผ่าตัด
Q : ทานยาที่ได้จากใบสั่งยามาครบแล้ว หลังจากนั้นต้องทานยาอีกไหม
A :
โดยปกติแล้วหลังจากศัลยกรรมขากรรไกรจะได้รับใบสั่งยาสำหรับ1อาทิตย์ ให้ทานยาที่ได้รับไปให้ครบ หลังจากนั้นหากไม่มีปัญหาอะไรก็ไม่ต้องทานเพิ่มค่ะ หากรับประทานยาที่เป็นผงลำบาก ให้ผสมในน้ำเปล่าหรือเครื่องดื่ม จะทานง่ายขึ้น สามารถทานน้ำผลไม้ได้ แต่อาจทำให้แสบท้องได้ ควรระวัง
Q : ต้องใส่ที่รัดหน้านานแค่ไหน
A : หลังจากผ่าตัดจะมีที่รัดหน้า ที่ช่วยรัดไม่ให้หน้าบวมมากยิ่งขึ้น และสามารถช่วยให้เนื้อไม่หย่อนคล้อยหลังการผ่าตัด ควรใส่อย่างน้อยสองสัปดาห์หลังการผ่าตัด. โดยใส่ 25 นาที ถอดพัก 5 นาที หรือใส่ 50 นาที ถอดพัก10นาที ในระยะเวลาที่นอนโรงพยาบาลจะต้องใส่ไว้ในขณะที่นอนอยู่ด้วย หลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้ว. เวลานอนจะไม่ใส่ หรือจะใส่ไว้แบบหลวมๆก็ได้
Q : จะต้องบ้วนปากยังไงบ้าง
A :
สำคัญมาก จะต้องบ้วนปากตั้งแต่วันถัดไปหลังการผ่าตัด วันละ 3 ครั้ง น้ำยาสำหรับบ้วนปากนั้น หลังจากออกจากโรงพยาบาลกลับบ้านไปแล้วก็ควรบ้วนปากอย่างสม่ำเสมอ หลังจากทานอาหารทุกชนิด ห้ามลืม
ถ้าหากไม่มีน้ำยาบ้วนปาก ควรใช้น้ำเปล่าที่สะอาด บ้วนแทนไปก่อน ต้องใช้ยาบ้วนปาก 2 อาทิตย์
ในระหว่างที่นอนโรงพยาบาล ไม่จำเป็นต้องบ้วนปากก็ได้ หลังจากออกจากโรงพยาบาล ให้ใช้ยาบ้วนปาก หลังอาหาร โดยการอมน้ำยาไว้ในปาก 30 วินาที หลังจากผ่าตัด1อาทิตย์ สามารถแปรงฟันร่วมกับการใช้ยาบ้วนปากได้ โดยใช้แปรงสีฟันอันเล็กๆแปรงให้โดนแต่บริเวณฟันเท่านั้น (ให้ใช้แปรงสีฟัน ยาสีฟันเด็ก)
หลังจากผ่าตัด 2 อาทิตย์แล้วสามารถใช้แปรงสีฟันและยาสีฟัน แปรงฟันปกติเหมือนก่อนผ่าตัดได้ ไม่ต้องใช้ยาบ้วนปากอีกต่อไป
Q : หลังผ่าตัดขากรรไกรแล้วหายใจลำบาก ต้องทำอย่างไร
A :
- หลังจากการผ่าตัดขากรรไกร ด้านในจมูกและปากบวมอยู่ เลยทำให้หายใจลำบากได้ ในระหว่างที่นอนโรงพยาบาล มีแพทย์เฉพาะทางคอยดูอาการและช่วยเหลือตลอดเวลา ดังนั้นจึงไม่ต้องกังวล
- หลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้ว จะมีใบสั่งยาสำหรับฉีดในจมูก หากหายใจไม่สะดวกสามารถใช้ได้
- หลังจากผ่าตัด จะบวมมากประมาณวันที่2-3 จึงทำให้หายใจไม่สะดวกได้
- หลังจากที่บวมเยอะๆหายไป ประมาณ1อาทิตย์ จะเริ่มกลับมาเป็นปกติ
Q : หลังจากผ่าตัดขากรรไกรแล้วเลือดไหลออกมาจากจมูกและปาก เลือดจะไหลถึงเมื่อไหร่
A : การผ่าตัดขากรรไกรทำการผ่าตัดบริเวณด้านในปาก จึงจะมีเลือดไหลออกทางปากและจมูกได้ประมาณ 2-3วัน ในกรณีนี้แล้วแต่บางรายอาจมีเลือดไหลออกมาจนถึงอาทิตย์เลยก็ได้
Q : หลังจากผ่าตัดขากรรไกร จะหายบวมเมื่อไหร่คะ
A :
- โดยปกติหลังผ่าตัดแล้วจะบวมมากที่สุด ประมาณ2-3วัน
- หลังจาก1อาทิตย์ ก็จะเริ่มยุบลงเยอะ แต่ละคนจะยุบบวมได้ไม่เท่ากัน
- จะเริ่มหายบวมเยอะประมาณช่วง1เดือนแรก หลังจากนั้นประมาณ3เดือนก็จะหายบวมเกือบหมด
Q : หลังจากผ่าตัดขากรรไกรเสร็จทันที สามารถนอนได้ไหม
A :
- หลังจากผ่าตัดเสร็จ ต้องใช้เวลาให้ก๊าซยาสลบออกจากร่างกาย และต้องคอยสังเกตอาการคนไข้อย่างต่อเนื่อง จึงไม่สามารถนอนได้หลังจากผ่าตัดเสร็จทันที ต้องรอหลังจาก 4 ชม. จึงนอนได้
- หลังจากผ่าตัด 1 อาทิตย์ เพื่อช่วยให้ยุบบวมไว้ขึ้นและหายใจสะดวก จะต้องนอนให้ศีรษะอยู่เหนือหัวใจ
- ในระหว่างที่นอนโรงพยาบาล จะต้องรัดที่รัดหน้าในขณะนอนด้วย
- หลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้วจะไม่ใส่ขณะที่นอนหรือใส่แบบหลวมๆก็ได้
- ในขณะที่หลับ ถึงแม้จะนอนอ้าปากก็ไม่เป็นปัญหา จึงไม่ต้องเป็นกังวล
Q : หลังผ่าตัดขากรรไกร สามารถทานอาหารได้เมื่อไหร่
A :
- ประมาณ 4 ช.ม. หลังผ่าตัด สามารถทานน้ำได้ ในวันที่ผ่าตัดห้ามรับประทานอย่างอื่นนอกจากน้ำเปล่า
- วันรุ่งขึ้นหลังจากผ่าตัดสามารถทานอาหารที่ดื่มได้ ที่ไม่มีเนื้อที่ต้องเคี้ยวผสม
- ในระหว่างที่นอนโรงพยาบาล จะมีเครื่องดื่มอาหารเสริมให้วันละ 3 ครั้ง
- หลังจากผ่าตัด 2 อาทิตย์แรก ให้ทานเครื่องดื่มอาหารเสริม โจ๊ก เครื่องดื่มแร่ธาตุ น้ำเต้าหู้ อาหารเหลวต่างๆ ควบคู่กันไป เพื่อไม่ให้ขาดสารอาหาร สามารถทานน้ำผลไม้แต่ แต่ควรระวังอาจทำให้รู้สึกแสบท้อง. สิ่งที่ควรระวังคือ นม เพราะอาจทำให้เกิดอาการท้องเสียได้
- หลังจากอาทิตย์ที่ 2 – 1 เดือนแรกนั้น สามารถทานอาหารที่ไม่ต้องเคี้ยวได้ทั้งหมด
- หลังจากเดือนแรก สามารถเคี้ยวอาหารที่นุ่มสามารถเคี้ยวได้ง่ายได้